Pałac w Śmiełowie – Muzeum im. Adama Mickiewicza
Nie bez przyczyny w pałacu w Śmiełowie znajduje się Muzeum im. Adama Mickiewicza. To otoczone kultem wieszcza miejsce przyczyniło się do powstania głównego ośrodka jego pamięci w Wielkopolsce.
Podczas swojego kilkutygodniowego pobytu w Śmiełowie słynny pisarz zainspirował się pielęgnowanymi tu polskimi obyczajami do tego stopnia, że ich echa można znaleźć we fragmentach epopei narodowej Pan Tadeusz. Kiedy w 1887 roku właścicielami pałacu zostali Chełkowscy, silnie akcentowali pamięć o pobycie poety w posiadłości. Ponadto, pałac pełnił wtedy rolę bardzo popularnego miejsca spotkań wybitnych postaci ze świata kultury i polityki. Wśród gości Chełkowskich znaleźli się mi.in. Henryk Sienkiewicz, Wojciech Kossak czy Ignacy Paderewski.
Pałac w Śmiełowie został wybudowany w 1797 roku dla Andrzeja Gorzeńskiego przez wybitnego polskiego architekta doby klasycyzmu – Stanisława Zawadzkiego. Na zbudowany na planie podkowy obiekt składa się willa w centralnej części oraz półokrągłe galerie z oficynami o charakterystycznych łamanych dachach. Klasycystyczna fasada pałacu zasadniczo kłóci się z jego wnętrzem liczącym wiele nieregularnie i dość chaotycznie rozmieszczonych pomieszczeń. Odwiedzając pałac warto zwrócić uwagę na malarstwo w salonie owalnym nawiązujące do Illiady Homera oraz na cykl fresków o tematyce rustykalnej imitujących malarstwo pompejskie.
Kiedy właścicielem pałacu został Hieronim Gorzeński – uczestnik kampanii rosyjskiej Napoleona, posiadłość stała się m.in. punktem przerzutowym ludzi i literatury wykorzystywanej w działalności niepodległościowej. Stąd też w Śmiełowie obecność Adama Mickiewicza, który właśnie tu dowiedział się o upadku powstania listopadowego.
W 1939 roku posiadłość została zajęta przez hitlerowców. Po II wojnie światowej przeszła w ręce państwa, a wyposażenie zostało rozgrabione. Przez kolejne lata pałac pełnił różne funkcje – mieściła się w nim m.in. szkoła. Kiedy w 1970 roku pałac w Śmiełowie przejęło Muzeum Narodowe w Poznaniu, obiekt został najpierw odremontowany a następnie zaadaptowany do celów wystawowych, gdzie dużą część przestrzeni poświęcono Adamowi Mickiewiczowi. Na parterze pałacu można zobaczyć oryginalne manuskrypty poety, jego portrety z epoki, ilustracje do utworów. W muzeum stworzono też pokoje w całości poświęcone dziełom literackim: Panu Tadeuszowi i Dziadom, oraz dawnym gościom Śmiełowa: Henrykowi Sienkiewiczowi, Józefowi i Marii Chełkowskim. Do muzeum należy również park otaczający pałac, w którym znajduje się pomnik Mickiewicza.
